ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΑΨΗ
Ό Αριστοτέλης Χρηστίδης γεννήθηκε στο χωριό Κράψη Ιωαννίνων. Τις πρώτες υπηρεσίες πού προσέφερε στην Ελλάδα ήταν όταν, φοιτητής της Ιατρικής στην Αθήνα, πολέμησε σαν εθελοντής στον ταπεινωτικό πόλεμο του 1897. Σαν γιατρός παντρεύτηκε την κόρη του Χρήστου Λάμπρου, από το Κουτσελιό, πού, επειδή είχε ένα γα λατάδικο στο σημερινό ερειπωμένο τζαμί της Καλούτσιανης, ήταν γνωστός σαν ό Χρηστό – Τζαμής!
Σ’ αυτήν την συνοικία ό γιατρός Χρηστίδης έγινε γνωστός σαν ό γιατρός ό Τζαμής! Ή σκλαβιά βάρυνε πολύ τότε και ό Χρηστίδης έγινε, κάτω από το στρατηγό Δαγκλή, ενεργό μέλος του ’Ηπειρωτικού κομιτάτου με το ψευδώνυμο Γύλιππος. Διοργάνωσε με τον φίλο του Καλαρρυτινό γιατρό Ζάγκλη τη μεταφορά 2.50 γκράδων στη σκλαβωμένη Ήπειρο, για κάποια μελλοντική επανάσταση.
Ό Γύλιππος διοργάνωσε την εξόντωση της αιμοδιψούς συμμορίας των Σκουμπραίων (οι όποιοι έσφαζαν τότε τούς παπάδες και τούς δασκάλους των Ρουμανιζόντων χωριών της Πίνδου) πού εκτελέστηκε από τα παλληκάρια του νησιού τον Γκαναβιάρη και τον Τζαφέ. Ό ίδιος αυτός Γύλιππος κινδύνεψε να πιαστεί από τούς Τούρκους γιατί, παίρνοντας την τσάντα και τα απαραίτητα εργαλεία και φάρμακα, έφευγε κρυφά από τα Γιάννινα και ανέβαινε στα απόκρημνα Μοναστήρια της ’Ηπείρου όπου πολλές φορές νοσηλεύονταν τα παλληκάρια του Πουτέτση και των άλλων οπλαρχηγών της ’Ηπείρου.
Ό πόλεμος του Ί2 βρήκε τον Γύλιππο γιατρό Ελληνικού Συντάγματος στην Αετοράχη, όπου, σαν όλους τούς άλλους δοξασμένους Μπιζανομάχους, πέρασε τον βαρύ χειμώνα. Τέλος ό γιατρός ’Αριστοτέλης Χρηστίδης γνώρισε και την πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής του, όταν, μπαίνοντας καβάλα στο γκρίζο αλογάκι του τον Φλεβάρη με τον Ελληνικό Στρατό, άκουε τούς Καλουτσιασμιώτες να φωνάζουν Γιασασίν (ζήτω!) ό Γιατρός ό Τζαμής·
Αυτός, με λίγα λόγια, ήταν ό άνθρωπος τον όποιο τίμησε και το Δημοτικό Συμβούλιο των Ιωαννίνων δίνοντας το όνομα του σε οδό της πόλης.
Το Ἀρχεῖο Χρηστίδη
Με κέντρο τὴ σὲ ἀδρὲς γραμμές βιογράφηση τοῦ Γεώργη Μακαρόνα, δόθηκε, πιστεύουμε, κάποιο ἁμυδρὸ περίγραμμα τῆς ἔντονα γιὰ τὴν ἱστορία τοῦ τόπου ἐνδιαφέρουσας αὐτῆς ἐποχῆς (1903 – 1913).
Μέσα στὴν ὀλιγόχρονη καὶ – ὅσο ξέρω – δυστυχῶς, ἀμελέτητη ἀκόμα αὐτὴ περίοδο, ἔχουν σημειωθῆ πολλοὶ ἡρωισμοί, ἀφειδώλευτες ἀφοσιώσεις στὴν ἰδέα τῆς ἀπελευθέρωσης, θυσίες καὶ τολμήματα ἀπίστευτα, ἀνυστερόβουλη προσφορὰ ὑπηρεσιῶν κι’ ἀνυπέρβλητοι ἀνθουσιασμοί.
Κατὰ τὴ διάρκεια δημοσίευσης σὲ ἐπιτόπια ἐφημερίδα σχετικῶν σημειωμάτων μου, ὁ μακαρίτης τώρα, συμπολίτης ἰατρὸς καὶ τέως Δήμαρχος Ἰωαννιτῶν Δ. Βλαχλείδης, μοῦ εἶχε ἐπιστήσει τὴν προσοχὴ σὲ μιὰ περίπτωση ἐργάτη τῆς Ἠπειρωτικῆς Ἐταιρείας καὶ τῶν ἀνταρτικῶν, ποὺ ἀξιζε κἄποιος ἰδιαίτερης μνείας, γιατὶ ἐπρόκειτο γιὰ ἕνα σημαντικὸ παράγοντα τῆς ὅλης ἀπελευθερωτικῆς κίνησις, καὶ γιὰ ἕνα δυναμικὸ καὶ ριψοκίνδυνο μέλος τῆς Ἐταιρείας, ποὺ δὲν ἔκανε φειδὼ σὲ κόπους καὶ ἀποφασιστικότητα γιὰ τὴν ὀργάνωση τῆς ὑπαίθρου καὶ τὸν ἐξοπλισμό της.
Τον, κι’ αὐτὸν τώρα μακαρίτη Ἀριστοτέλη Χρηστίδη.
Ἡ πληροφορία αὐτὴ ἦταν σοβαρὴ, εἶχε καὶ πρὶν ἀπὸ πολλές πλευρὲς ἐπιβεβαιωθῆ καὶ θὰ γινόταν καὶ γι’ αὐτὴν μνεία στὴ σχετικὴ σειρά της.
Σήμερα ὅμως βρίσκομαι στὴν εὐχάριστη θέση νὰ μιλήσω γιὰ τὴν περίπτωση αὐτὴ διεξοδικώτερα : ἄμεσοι ἀπόγονοι τοῦ Ἀριστοτέλη Χρηστίδη, μοῦ ἐμπιστεύτηκαν τὸ ἀτομικὸ του ἀρχεῖο, που περιέχει σπουδαιότατες γιὰ τὴν ἐποχὴ ποὺ μας ἀπασχολεῖ πληροφορίες.
Στὰ ἔγγραφα τοῦ Ἀρχείου αὐτοῦ, ἀναφέρονται τὰ ὀνόματεπώνυμα Ἑλλήνων ἀξιωματικῶν, πού, κάτου ἀπὸ ἄλλες ἰδιότητες, ζοῦσαν μόνιμα στὰ Γιάννινα γιὰ τὴν ὀργάνωση καὶ λειτουργία τῆς Ἠπειρωτικῆς Ἐταιρείας, – στὸ μέλλον, θ’ ἀναφέρεται μονάχα μὲ τ’ ἀρχικά της Η.Ε. – καὶ τῶν τριῶν Διευθύνσεων της, τὰ ψευδώνημα ἠπειρωτῶν ἡγετικῶν τῆς Α’ Διεύθυνσης ( Ἰωαννίνων ) μελῶν, τὸ κείμενο τῶν ὅρκων τῶν «ἑταίρων», τῶν ἀδελφῶν καὶ τῶν «ἐλευθερωτῶν» της, μερικές ἄλλες ἀκόμα πληροφορίες γιὰ τὰ ὅπλα ποὺ διανεμόταν καὶ τὴν ἐναποθήκευση τους· τέλος, τὸ ἀρχεῖο αὐτὸ περιέχει καὶ μακροσκελῆ ἰδιόγραφο ἔκθεση τοῦ Ἀ. Χρηστίδη τῶν κατὰ τὴν Ἐταιρεία καὶ τὴ δράση της.
Ὁ Ἀριστοτέλης Χρηστίδης, ἦταν Πρὀεδρος, ἑνὸς ἀπὸ τὰ τρία (20ο, 26ο, καὶ 28ο) τμήματα τῆς πόλης μας, καὶ ὀργανωτὴς πέντε ὁμάδων «ἀδελφῶν».
Ἡ σπουδαιότητα τοῦ Ἀρχείου αὐτοῦ, εἶναι φανερὴ· τὴν κάνει δὲ ἀκόμα πιὸ σημαντικὴ, τὸ ὑπ’ ἀρίθμ. 701 τῆς 19 Νοεμβρίου 1909 ἔγγραφο τῆς Ἠ. Ἑ. «πρὸς τὸν ἑταῖρον Γύλιππον», ποὺ, ὅπως προκύπτει ἀπὸ ἕνα σημεῖο τῆς ἔκθεσης τοῦ Ἀ. Χρηστίδη, εἶναι αὔτὸς ὁ ἴδιος.
Τὸ ἔγγραφο αὐτὸ, δὲν ἀναφέρει τόπο προέλευσης, εἶναι δακτυλογραφημένο, δὲν ἔχει ὑπογραφὴ – ὅλα αὐτά, γιὰ εὐνόητους λόγους προφύλαξης σὲ περίπτωση κατάσχεσης του – εἶναι ὅμως σφραγισμένο μὲ τὴ σφραγίδα τῆς Ἠ. Ἑ.
Ἡ σφραγίδα αὐτή, ἔχει διάμετρο 3 ½ ἑκ. τοῦ μ., στὴν κορυφὴ της εἰκονίζεται, ἕνα ἀστέρι ποὺ ἀκτινοβολεῖ πλούσια πρὸς ὅλες τὶς διευθύνσεις· ἀμέσως πιὸ κάτου, ἕνας σταυρός, στηρίζεται στὸ σημεῖο διασταυρώσεως δύο σπαθιῶν, ποὺ φτάνουν ἴσαμε τὸ κάτω μέρος τῆς σφραγίδας, ὅπου τοξοειδῶς γράφεται μὲ κεφαλαῖα γράμματα : ΗΠΕΙΡΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΑ.
Ἡ μελάνη τῆς σφραγίδας εἶναι κόκκινη ζωηρή.
Τὸ κείμενο αὐτοῦ τοῦ ἐγγράφου θὰ δοθῆ πιὸ κάτου, μαζί μὲ βιογραφικὰ στοιχεῖα τοῦ «ἑταίρου Γύλιπου».
Ἔχουν ἐπίσης ἐμπιστευθῆ στὰ χέρια μου, – εἰδικώτερα γιὰ τὴν περίοδο τῆς πολιορκίας τῶν Γιαννίνων – χειρόγραφο χρυσόδετο τομίδιο τῆς θυγατρὸς τοῦ μακαρίτη θερμοῦ πατριώτη, δικηγόρου Γεωργίου Τζαβέλλα, Ἀντιγόνης, πού, ἐκτὸς ἀπὸ ἄλλα, περιέχει κ’ ἀκριβῆ ἀντίγραφα κρυπτογραφικῶν ἀναφορῶν ποὺ ἔστελνε ἀπὸ τὰ Γιάννινα πρὸς τὸ Ἑλληνκὸ Ἐπιτελεῖο, κατὰ τὸ διάστημα τῆς πολιορκίας, ὁ Γενικὸς Γραμματέας τοῦ ἐδῶ Ἑλλην. Προξενείου Νικόλαος Χαντέλης, καὶ ποὺ περιεῖχαν λεπτομεριακὲς πληροφορίες γιὰ ὅ, τι ἀφοροῦσε τὸ Τούρκικο στράτευμα, τὶς ὀχυρώσεις του, τὸ ἠθικὸ του κ.τ.λ.
Περισσότερες καὶ γι’ αὐτὸ λεπτομέρειες, καθὼς καὶ βιογραφικἀ στοιχεῖα, θὰ δοθοῦν πιὸ κάτου.
Ἀλλὰ κι’ ὁ φίλτατος ἠπειρωτολόγος καὶ καθηγητὴς Γεώργιος Οἰκονόμου, μὲ μεγάλη προθυμία παρεχώρησε στὸν ὑποφαινόμενο τὸ γραπτὸ κείμενο διάλεξης ποὺ ἔκανε στὴ Ζωσιμαία Ἀκαδημία σχετικὰ μὲ τὰ ἱστορικὰ ποὺ μᾶς ἀπασχολοῦν, καθῶς καὶ ἄλλα ἀκόμη ἀνέκδοτα στοιχεῖα.
Ὁ Ἀριστοτέλης Χρηστίδης ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐκπρόσωπους τῆς γενιᾶς τῶν τελευταίων δεκαετηρίδων τοῦ 19ου αἰῶνος, ποὺ γαλουχήθηκε μὲ τὶς λαχτάρες καὶ τὶς προσδοκίες τῆς Βερολίνειου γραμμῆς· ἔζησε τὴν ἀπαγόρευση τῆς ματαίωσης καὶ τοῦ περιορισμοῦ της στὸν Ἄραχθο, τὸν τεράστιο κλονισμὸ τῆς Βερολίνειου γραμμῆς· ἔζησε τὴν ἀπαγόρευση τῆς ματαίωσηςκαὶ τοῦ περιορισμοῦ της στὸν Ἄραχθο, τὸν τεράστιο κλονισμὸ τῆς ἀποτυχίας τοῦ 1897, τὴν ἀγωνία καὶ τὴ σκληρότητα τῶν κομιτάτων τῆς Βουλγαρικῆς, Ἀλβανικῆς καὶ Ρουμανικῆς προπαγάνδας, καὶ στὸ μέστωμα τῆς ἡλικίας καὶ τῆς δράσης της, ἀνάλαβε μὲ ἀξιοθαύμαστη ἀποφασιστικότητα, θάρρος καὶ ἐνθουσιασμό, τὸν ἀγῶνα τῆς ἀντίστασης καὶ τῆς ἀπελυθέρωσης ἀπὸ τὴ μακροχρόνη σκλαβιά, μὲ τὴ θετική δράση καὶ τὴν ἀκατάβλητη θέληση, τὸ περιεχόμενο τῆς Μεγάλης Ἰδέας, νὰ μὴ μεταβληθῆ σὲ καπνὸ καὶ στάχτη, καὶ νὰ μὴ κολοβωθῆ ἀπὸ τὶς ἀμείλικτες καὶ ἄνομες προσπάθειες λαῶν, ὄχι ἀνώτερων ἀπὸ μιὰ ράτσα, ποὺ αὐτὴ ἡ ἴδια, τοὺς εἶχε χαρίσει στὸ παρελθὸν πολλὰ τοῦ πολιτισμοῦ δῶρα.
Ἀπὸ τὴν ἀντίσταση καὶ τὴν ἀποφασιστικότητα αὐτὴ, γεννήθηκε ὁ θαυμαστὸς Μακεδονικὸς ἀγῶνας, καὶ εἶναι πιὰ καιρὸς νὰ διευκρινισθοῦν καὶ ν’ ἀξιοποιηθοῦν οἱ λεπτομέρειες καὶ τοῦ παράλληλου Ἠπειρωτικοῦ, καὶ νὰ βγοῦν στὴν ἐπιφάνεια ὅλοι οἱ παράγοντες καὶ συντελεστές του, καθὼς καὶ τὰ λεπτομερειακά του ἐπεισόδια.
Πολλοὶ ἀπὸ κείνουςποὺ ἔλαβαν ἐνεργὸ μέρος σὲ ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀγῶνες, καθῶς κι’ ἀπὸ τοὺς ἐκπροσώπους τῆς γενιᾶς τῶν ἀνθρώπων ποὺ γεννήθηκαν, ἐκεῖ γύρω στὰ 1880, εὐτυχῶς, ἀκόμα, ζοῦν κι’ ἔχουν πιστεύουμε ὑποχρέωση καὶ πρὸς τὴ γενιά τους καὶ πρὸς τὴν Ἤπειρο, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴ μεγάλη μας Πατρίδα, νὰ συμβάλλουν μὲ προθυμία, ἄντικειμενικότητα καὶ ἀμεροληψία, κατὰ ὅποιο δήποτε τρόπο, γιὰ νὰ συντεθῆ, μὲ ἀμοιβαία συνεργασία, ἡ δικὴ τους ἱστορία, ποὺ εἶναι καὶ ἱστορία τῆς Ἠπείρου καὶ τῆς Ἑλλάδος.
Πηγή: Ηπειρώτικη Εστία
Πηγή: Κραψίτικα Νέα, τεύχος12 (Ιούλ – Δεκ 2021)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Κ.ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ (1875- 1949)
Ο επαναστάτης ιατρός Αριστοτέλης Χρηστίδης – Γύλιππος
Ο Αριστοτέλης Χρηστίδης ήταν ένας από τους εκπροσώπους της γενιάς των τελευταίων δεκαετηρίδων του 19ου αιώνα, που γαλουχήθηκε με τις λαχτάρες και τις προσδοκίες της Βερολίνειου γραμμής.
Έζησε την απογοήτευση της ματαίωσης και του περιορισμού της στον Άραχθο, τον τεράστιο κλονισμό της αποτυχίας του 1897, την αγωνία και την σκληρότητα των κομιτάτων της Βουλγάρικης, Αλβανικής και Ρουμάνικης προπαγάνδας και στο μέστωμα της ηλικίας και της δράσης της, ανέλαβε με αξιοθαύμαστη αποφασιστικότητα, θάρρος και ενθουσιασμό, τον αγώνα της αντίστασης κα της απελευθέρωσης από την μακροχρόνια σκλαβιά, με τη θετική δράση και την ακατάβλητη θέληση, το περιεχόμενο της «Μεγάλης Ιδέας» να μη μεταβληθεί σε καπνό και στάχτη, και να μη κολοβωθεί από τις αμείλικτες και άνομες προσπάθειες λαών, όχι ανώτερων από μια ράτσα, που αυτή η ίδια τους είχε χαρίσει στο παρελθόν πολλά του πολιτισμού δώρα.
Ο Αριστοτέλης Χρηστίδης γεννήθηκε στην Κράψη το 1875 και διδάχτηκε τα πρώτα του γράμματα στη γενέτειρα του από τον άριστο ελληνιστή και δάσκαλο Σακελλαρίου, από τον οποίο διδάχτηκε και την αγάπη προς την ελευθερία και την αποστροφή προς τους Τούρκους. Άλλωστε και η ίδια του η οικογένεια ήταν πολέμια των τούρκων τους οποίους πολύ συχνά εξεδίωκε εκτός των ορίων της Κράψης αφού πρώτα τους αφόπλιζε.
Η οικογένεια του καταδιώχθηκε από τους Τούρκους και για πολιτικούς λόγους και το 1892 κατέφυγε στη Λαμία όπου και αποπεράτωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Ανέκαθεν αγαπούσε την Ιατρική και ιδίως την χειρουργική και ως τελειόφοιτος της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, έγινε υποβοηθός του διακεκριμένου χειρούργου της εποχής Γαλβάνη.
Ήταν πάντοτε θαυμαστής τηςεπιστήμης και πάντοτε τον ενθουσίαζαν οι πρόοδοι της ιατρικής. Ακόμη και πολύ αργότερα όταν ήταν σε προχωρημένη ηλικία επιχείρησε να εξασκηθεί στη χρήση του μικροσκοπίου. Το 1897 απροετοίμαστοι παλαιοκομματικοί φαυλοκράτες κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Τουρκίας. Εκείνη την ημέρα ο καθηγητής Γαλβάνης, εισερχόμενος στην αίθουσα για το μάθημα της χειρουργικής αποφάσισε να μιλήσει στους σπουδαστές για τον πόλεμο και την ανάγκη εύρεσης εθελοντών. Ο Χρηστίδης, τελειόφοιτος της ιατρικής αποφάσισε να αφήσει στην άκρη την ιατρική του στολή και να καταταγεί στον Ελληνικό στρατό λαμβάνοντας μέρος στον Ηπειρώτικο αγώνα με το εκστρατευτικό σώμα του Συνταγματάρχη Μάνου.
Τα αποτελέσματα αυτής της εκστρατείας απογοητευτικά. Με συντετριμμένη την ψυχή του και πληγωμένο το ηθικό επανήλθε στην Αθήνα για να πάρει το δίπλωμα του, όμως η θέση του ως βοηθός χειρούργου είχε καλυφθεί και έτσι η επιθυμία του να γίνει χειρουργός δεν πραγματοποιήθηκε. Επέστρεψε στα τουρκοκρατούμενα Γιάννενα όπου για να ασκήσει κάνεις την ιατρική έπρεπε να γνωρίζει τουρκικά και να δώσει εξετάσεις στην Κωνσταντινούπολη. Νυμφεύθηκε την κόρη του Χρήστου Λάμπρου Μαρίνα (γνωστού ως Χρήστου Τζαμί λόγω της επαγγελματικής του δραστηριότητας στον περίβολο του Τζαμιού Καλούτσιανης).
Μετά τον γάμο του μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και την μαύρη Θάλασσα εξασκώντας στην Κερασούντα την ιατρική του επιστήμη. Εκεί γνώρισε τους πόντιους Έλληνες με την ιδιάζουσα προφορά της ελληνικής γλώσσας την οποία διατηρούσαν ανόθευτη επί μια ολόκληρη χιλιετηρίδα. Αφού αναχώρησε από την Κωνσταντινούπολη βρέθηκε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι, όπου και εκεί γνωρίστηκε με τον μετέπειτα δήμαρχο Ιωαννίνων και γιατρό Δημήτριο Βλαχλείδη,για να επιστρέψει με το τέλος των σπουδών του και πάλι στα Γιάννενα, τα οποία θεωρούνταν επιστημονικό κέντρο την εποχή εκείνη γι΄αυτό και κάθε γιατρός πήγαινε για μεταπτυχιακές σπουδές είτε στο Παρίσι είτε στη Γερμανία.
Όταν εγκαταστάθηκε στα Γιάννενα εκ’ νέου κατά το 1903, είχε αρχίσει η δράση της Μακεδονικής εταιρίας και ο Σουλιώτης Συνταγματάρχης Παν. Δαγκλής ανέλαβε την οργάνωση της Ηπειρώτικης Εταιρίας με το ψευδώνυμο Παρμενίων.
Ο πατριωτικός ζήλος του Χρηστίδη τον έφερε και πάλι στην πρώτη γραμμή για να αναλάβει τηνεξυπηρέτηση των απελευθερωτικών σκοπών της Ηπειρωτικής εταιρείας και ανέλαβε αρχηγός του 20ου τμήματος υπό το ψευδώνυμο Γύλιππος.
Ο Γύλιππος με τη συνεργασία του αρχηγού του 30ου τμήματος Γεωργίου Ζάγκλη, μετέφερε και διένειμε στα Ιωάννινα 300 γκράδες και άλλες 2500 στην υπόλοιπη ύπαιθρο μετα ανάλογα φυσίγγια. Κατά το 1905 εμφανίστηκε στα Ζαγόρια αιμοδιψής συμμορία Τουρκαλβανών, η οποία ήταν όργανο της Ρουμανικής προπαγάνδας και η οποία αποσκοπούσε στην εξόντωση των Ελλήνων από τα βλαχοχώρια σαν την Φούρκα, τη Λαιστα, τη Βωβούσα και το Φλαμπουράρι.
Με το μαχαίρι στο λαιμό έδιωξαν όλους τους δασκάλους από τα Ρουμανίζοντα χωριά, εξοντώνοντας όλους τους Έλληνες προύχοντες. Εκείνο όμως που συνέθλιψε τους Γιαννιώτες ήταν η εμφάνιση των 5 αρχηγών αυτής της συμμορίας μέσα στη πόλη. Περιφέρονταν μέσα στη πόλη με τα περίστροφα για μια ολόκληρη εβδομάδα οι αρβανίτες και οι τούρκοι τους καμάρωναν.
Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Χρηστίδης στο προσωπικό του αρχείο οι εδώ αρχηγοί της Ηπειρωτικής εταιρίας είχαν ήδη αποφασίσει την εξόντωση και των 5 αρχηγών της συμμορίας.
Έτσι λοιπόν, τη νύχτα της 24ης Ιουλίου του 1906, οι 5 αρχηγοί της συμμορίας κατέβηκαν στη Δουραχάνη, αφήνοντας τα όπλα τους και τα αλόγα τους στο μοναστήρι και πήγαν στην Ντραμπάτοβα να γλεντήσουν.
Ο Γύλιππος ειδοποιήθηκε άμεσα και έδωσε μαζί με τον Λάιο την εντολή στα πρωτοπαλίκαρα του νησιού Κ. Γκαναβιάρη και Ιωάννη Τζαφα οι οποίοι τελούσαν υπό τις εντολές του Γύλιππου να οργανωθούν.
Αυτοί μετέβησαν με καΐκι και με τους γκράδες που τους είχε προμηθεύσει το 20ο τμήμα του Γύλιππου καιχώθηκαν μέσα στα καλάμια στη θέση Καργές μεταξύ Ντραμπάτοβας και Δουραχάνης.
Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της σεληνοφώτιστης αυτής νύχτας φάνηκε και το καΐκι των συμμοριτών οι οποίοι έπλεανξένοιαστοι μέχρι τη στιγμή που άρχισε η ομοβροντία πυροβολισμών από τουςγκράδες των δυο αυτών παλικαριών.
Προσπάθησαν να απαντήσουν με περίστροφα, μάλιστα ο καϊκτσής των συμμοριτών τραυματισμένος έπεσε στο νερό όπου και παρέμεινε καθ’ όλη τη διάρκεια της μάχης, κρατημένος από τριχιά του καϊκιού. Το αποτέλεσμα αυτής της μάχης ήταν τρεις νεκροί και δυο βαριά τραυματίες τους οποίους προσπάθησαν να περιθάλψουν στο νοσοκομείο του κουραμπά οι γιατροί Ρέκκας και Χρηστίδης, μάταια όμως αφού τα τραύματα τους από την μολυβένια σφαίρα ήταν πολύ βαριά.
Οι Τούρκοι είχαν αναστατωθεί. Αλύπητο ξύλο και βούρδουλας έπεσε στο νησί την επόμενη μέρα για να μαρτυρήσουν. Μάταια. Οι Έλληνες σήκωναν ήδη κεφάλι με περηφάνεια την ώρα που οι Τούρκοι και οι αρβανίτες ήταν απόλυτα φαρμακωμένοι. Τα άνευ αρχηγών υπόλοιπά της πολυπληθούς συμμορία εξοντώθηκαν αργότερα κοντά στη Μανωλιάσα από τον Καπετάν Βοριά, κατά κόσμο οπλαρχηγό Πουτέτση, που είχε το λημέρι του στους Μελισσουργούς και ήταν υπό τις διαταγές της ηπειρώτικης εταιρίας.
Ετσι η Ηπειρος άρχισε σιγά σιγά να αναπνέει και πάλι.
Ο Αριστοτέλης Χρηστίδης είχε πλέον καταστεί ύποπτος στις τουρκικές αρχές και ήταν προφανές ότι κινδύνευε η ζωή του. Μαθαίνοντας εγκαίρως ο Χρηστίδης την έναρξη των βαλκανικών πολέμων μετέφερε την οικογένεια του αρχικώς στο τρίπατο αρχοντικό της οικογένειας Ζάγκλη στους Καλαρρύτες και αργότερα στην Άρτα.
Κατετάγη στον ελληνικό στρατό ως ανθυπίατρος και πέρασε όλο εκείνο τον βαρύ χειμώνα στο Μπιζάνι και την Αετοράχη. Υστέρα από τόσους αγώνες θυσίες και κινδύνους ήρθε και η μεγάλη μέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν όλοι του οι πόθοι και οι ελπίδες για την απελευθέρωση.
Ο Ανθυπίατρος Αριστοτέλης Χρηστίδης έμπαινε στα Γιάννενα από την Καλουτσιανη καβάλα στο άλογο του κάτω από ιαχές λατρείας και θαυμασμού από το λαό των Ιωαννίνων. Άγιες, ιερές πατριωτικές ώρες οι οποίες γλύκαναν τόσες απογοητεύσεις και πικρίες χρόνων. Μετά το τέλος των βαλκανικών αγώνων ο Χρηστίδης αποστρατεύτηκε και επανήλθε στην υπηρεσία της ιατρικής του επιστήμης την οποία πολλάκις διέκοψε προς χάριν των απελευθερωτικών αγώνων.
Η Ελλάδα είχε πλέον μεγαλώσει και δεν ήταν πια ένα καταφρονημένο κρατίδιο. Όμως η ζωή έμελλε να του φέρει πολλές ακόμη πίκρες παρά το γλυκό όνειρο της απελευθέρωσης. Η αποτυχία ρου βορειοηπειρωτικού κινήματος και κατόπιν ο διχασμός και τα Νοεμβριανά κατά τα οποία πολλοί πρόκριτοι μεταξύ των οποίων και ο Χριστίδης, φυλακίστηκαν. Αυτός ο μεγάλος πατριώτης φυλακίστηκε αδίκως και παρανόμως για περισσότερες από 40 ημέρες.
Ακολούθησε η τρίμηνη ταπεινωτική κατάληψη της ηπείρου από τους Ιταλούς κατά το 1917, αλλά και η μεγάλη ημέρα της απελευθερώσεως της Μικράς Ασίας και η τραγική καταστροφή του Ελληνισμού της, γεγονότα θλιβερά και τα οποία οφείλονται στον διηνεκή και καθ’ όλη τη διάρκεια των αιώνων επάρατο διχασμό των Ελλήνων. Μολονότι τον κατέτρωγε η μεγάλη ιδέα κατάφερε ως πρότυπο ηθικού οικογενειάρχη να σπουδάσει δυο γιους και να προικίσει δυο θυγατέρες.
Η Ιταλογερμανική κατοχή, η απομάκρυνση των δυο γιων του, του μεγαλύτερου του οποίου την τύχη δεν γνωρίζει κανείς τι απέγινε στη Μέση Ανατολή και του ετέρου ως χειρουργού του Ζέρβα στα Ηπειρώτικα βουνά, του υπονόμευσαν την έως τότε καλή του υγεία. Το τελικό χτύπημα ήταν ο εμφύλιος πόλεμος… με το παράπονο ότι δεν είχε κανένα από τους δυο γιους του κοντά, πέθανε στα χέρια των δυο θυγατέρωντου Λίτσας Χατζή και Σοφία Τρίμμη το 1949.
