Ελάτε εδώ γειτόνισσες
Και εσείς γειτονοπούλες μου,
Τα σπάργανα (*) να φτιάξουμε
και το Χριστό ν’ αλλάξουμε…
Στα πρώτα δίστιχα από τα παραπάνω Ηπειρώτικα κάλαντα που τα έλεγαν τα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων στα χωριά μας, γίνεται αναφορά στα σπάργανα του Χριστού:
(*)Σπάργανο (ετυμολογία)
Ετυμολογικά προέρχεται από το αρχαίο ρήμα σπάργω = τυλίγω
Το / σπάργανον,
επιμήκης και φαρδιά λωρίδα υφάσματος με την οποία περιτυλίγουν τα βρέφη, κν. φασκιά
Τα σπάργανα του Χριστού είναι οι τηγανίτες στην πλάκα και συμβολίζουν τα λευκά πανιά που τυλίγουν το θείο βρέφος. Είναι το πιο παλιό και πιο αγαπημένο Χριστουγεννιάτικο έθιμο της περιοχής και γίνονταν την παραμονή των Χριστουγέννων.
Γίνονταν με λίγα υλικά και καθημερινά και οι οι γυναίκες, στα χρόνια της μεγάλης φτώχειας, δημιουργούσαν ένα πεντανόστιμο γλυκό για το γιορτινό τους τραπέζι. Για το ψήσιμο τους χρειάζεται τζάκι, πυροστιά και μαυρόπλακα.
Πως γίνονται τα σπάργανα?
Κοσκινίζουμε το αλεύρι και το ανακατεύουμε με λίγο αλάτι.
Το βάζουμε σε μια λεκανίτσα και προσθέτουμε σιγά-σιγά χλιαρό νερό.
Χτυπάμε πολύ καλά το μίγμα με ένα πιρούνι μέχρι να γίνει κουρκούτι πηχτό.
Ανάβουμε φωτιά και πάνω στην πυροστιά τοποθετούμε μια καθαρή μαυρόπλακα.
Αφού κάψει η πλάκα, με μια μεγάλη κουτάλα ρίχνουμε σε δόσεις το μίγμα.
Όταν ψηθεί η τηγανίτα από τη μια πλευρά τη γυρίζουμε και από την άλλη πλευρά για να ψηθεί.
Καθαρίζουμε καρύδια και τα τρίβουμε.
Βάζουμε τις τηγανίτες σε ένα ταψί και ανάμεσα σε κάθε στρώση ρίχνουμε αρκετά τριμμένα καρύδια.
Μετά σε μια κατσαρόλα βράζουμε τη ζάχαρη ή το μέλι με νερό μέχρι να γίνει ένα πολύ αραιό σιρόπι με το οποίο περιλούουμε τις τηγανίτες.
